O da Hindistan’ın nüfusunun fazlalığı sebebiyle ikinci olmuşuzdur muhtemelen çünkü bizim ülkemizdeki sosyal medya kullanımının yüksekliği tarihe nam salmış Hint fakirliğinden ileri düzeyde.
Malum olduğu üzere Instagram denilen sosyal medya platformu ülkemizin kurallarını yok sayıp kafasına göre takıldığı, terörizm propagandası ve pornografik yayınlara imkân tanıdığı, aksine hoşuna gitmeyen milli manevi hassasiyetteki paylaşımları sorumsuzca kaldırabilmek gibi istediği gibi ülkemizde at koşturduğu için, kısa bir dönem kapatılarak hizaya alınmaya çalışıldı. Bu küresel dijital sistemin yöneticileri her ne kadar bir müddet diretseler de sonunda ülkemizin dediklerine geleceğini beyan edince platform kullanıma açıldı. Nihayetinde Türkiye Cumhuriyeti bir 3. Dünya ülkesi olmayıp kriteri, kanunu olan, muhatap alınması icap eden bir ülkedir.
Ha kaldı ki 3. Değil; 4. Belki 5. Dünya ülkesinde dahi olsanız o ülkenin kural ve kaidelerini tanımak, kanunlarını muhatap almak zorundasınız.
Zaten ülkeleri de şu dünya, bu dünya ülkesi diye neye göre kategorize ederler o da ayrı konu.
Mesela Fransa denen sömürgeci, ülkemizde 1943’te açtığı iki okulda kimseyi takmadan bizim Milli eğitim bakanlığını tanımadan kendine göre eğitim yapıyor yabancı öğrenci kontenjanı ile öğrencilerini üniversiteye sokuyor vs. Milli Eğitim bakanı da -Burası sömürdüğün Afrika mı! buraya tabi olacaksın. Deyince, ülkemizin üzerine iki yüz yıla yakındır çökmüş olan yapılar tarafından kıyametler koptu ve o cenahın temsilcilerinden bazıları -Vay efendim din kültürü derdi olmadığı için, bakan, Fransız lisesini hedefe koydu! diye yaygara kopardılar. Oysa konu Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre bir yabancı okul, kendi vatandaş azınlığının belirli sayıya ulaşmadığı yerlerde okul açamazdı ama 80 yıldır göz yumulan bu rezalet perdesine bu sefer eğitim bakanı el koyarak burası sömürge değil, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına tabi olacaksınız! Demesiydi.
Üstelik ben ülkemizde yasaların çok zayıf olduğunu düşünenlerdenim. Zira Fransız lisesi örneğinde olduğu gibi 80 yıldır ülkede istedikleri gibi at oynatmalarından yola çıkarak bunca lakaytlığın kanunlarımızın yeterli düzeyde milli olmadığı ve yetersiz kaldığını düşünenlerdenim.
Örneğin ülkemizde özgürlük diye yapılan pek çok şeyi, özgürlüğün merkezi olarak gösterilen Avrupa ve Amerika’da yapmış olsanız ertesi güne yaşam şansınız olmayacağını pek çoğu bilmiyor olsa gerek.
Neyse sağ olsun sayın bakan, Fransızları belirli bir hizaya alacak gibi gözüküyor.
Aynı bağlamda sosyal medya da artık ahlaksızlığın ve pervasızlığın merkezi konumuna dönüşmüş aynı zamanda bu platformların sahipleri de küresel yapılarından aldıkları güçle şımarık ve ülke kurallarını umursamaz bir şekilde bir anlayışa sahipler. Ancak buralara müdahale edebilmek oldukça zorlaşmış çünkü buralar artık bir pazar olmuş, Pazar olmasının ötesinde, kimine göre ise ne yazık ki bir yaşam kaynağı olmuş.
Ancak bu ülke muz cumhuriyeti değil.
Hatta Instagram kapandı ve bize göre hikâye, kendilerine göre story atamayacakları için tatilini iptal edenler olmuş...
Konu ne?
İşte ayağının ucunu, şezlongunun kenarını, mayosunun ipini, evini, eşini, çocuğunu, kedisini, tabağındaki yemeği gösteremeyecek, elinde smothy'si ile eşini dostunu çatlatıp gösteriş budalalığı yapamayacak, bize göre beğeni onlara göre like alamayacak...
Yıllar önce, Kurtlar Vadisi isimli dizi de istihbarat başkanını oynayan kişinin -Gün gelecek çocuklar, gençler, anne babalarından çok sosyal medya fenomeni diye nitelendirilecek kişileri dinleyecek, onlar ne yerse onu yemeye çalışacak, nereyi gezerlerse oraya gitmeye çalışacaklar, onlar ne derse onu yapacaklar. O platformlara öylesine bağlı olacaklar ki, siz o sosyal medya hesabını kapatmak istediğinizde ise size karşı çıkacaklar. Demişti. Sosyal medyanın henüz yaygınlaşmadığı on beş yirmi yıl önceki bu ifadeler o dönem bize biraz abartılı gelse de geldiğimiz nokta tam da bu öngörü olmuştur.
Tabi ki biz her zaman iyi insanları tenzih ederiz ve insan takdir edilince mutlu olur; Ancak Instagram imkân tanıdığı illegalliklerin yanında aynı zamanda bir yalan rüzgarına dönüşmüş bir riyakârlık ve gösteriş mecrası da olmuş durumda...
Nihayetinde ruh bir şekilde doyacak! Manevi dünya ile doyurulmayan kalp, dünyevi ve nefsani hazlarla tatmin olacak...
Burada artık toplumları manipüle eden ve bir tehlike boyutuna dönüşmüş olan dış meşrepli sosyal medya platformlarına karşı, ülkemiz ya da ülkeler kendi sosyal medyalarını yapamazlar mı?
Bunun için kaliteli aplikasyon uygulamaları aynı zamanda kalitenin yanında da global yapılanma da gerek.
Yani kaliteli bir uygulama üretseniz dahi yerel kalabilmeniz münasebetiyle yeterli olamayabilirsiniz.
Ancak bu bir devlet meselesi edinilmeli ve geniş çaplı projelendirilmeli.
Zaten araştırmalar, mevcut sosyal medya platformları, global yapılara sahip olarak aynı zamanda toplumları idare ve manipüle için aynı zamanda da duyguları dahi kontrol edebilecek düzeyde istihbarî faaliyetler için kullanılan dijitali aşan uygulamalar olduğu ifade ediliyor.
Her ne kadar yıllar önce komedyen Cem Yılmaz -Ne yapsın CIA senin ….. hesabını! Diyerek, bu varsayımı dalga malzemesi yapmış olsa da bugün konuştuğumuz hatta düşündüğümüz şeylerin reklamlarını birkaç dakika sonra Google ve aynı bağlamdaki sosyal medya platformlarında görmemizin çok da tesadüfi olmadığını düşünüyorum.
Sessizce ettiğimiz duadan sonra bile telefonda duada istediğimiz şeyin reklamını görmek artık bu konuda nirvana düzeyinde paranoyaya yakaladık! gibi şüphe denizlerinde gezebileceğimiz gibi "akıllı telefon algoritmaları sayesinde, fena halde takip ediliyoruz" diye düşünmek de mantıksız gelmiyor insana.
Neyse Instagram bir şekilde hizaya gelecek gibi gözükse de asıl toplumsal tehlikelerden biri de Tiktok kullanım düzeyi ve buna bağlı olarak gelişen rezil durumdur.
Hassasiyet düzeyi yüksek insanlar tarafından -Kapatılsın! Diye ısrar edilen platformun yöneticileri bundan kurtulmak için kurallara uyacağı beyanı ile Ankara’da mekik dokusa bile bu platform dikiş tutmaz bir vaziyete döndüğü muhakkaktır.
Ne yazık ki ülkemiz başta olmak üzere, Hindistan, Asya ülkeleri ve çok üzücü ki Endonezya gibi Müslüman ülkelerdeki kullanım düzeyi artık haddi hududu aşmış durumda olduğu tespitini yapmak mümkün. Ben şahsen bunun ne yazık ki cehalet ve gelişememişlikle atbaşı gittiğini düşünüyorum. Zira Avrupa gibi maddi düzeyde gelişmiş ülkelerde bu tür sosyal medya platform kullanımlarının düşük seviyede olduğunu görmekteyiz.
Hatta geliştiği ifade edilen ülkeler Tiktok gibi platformları dengeleme, ülke kurallarına uymaya teşvik hatta yasaklama yönünde eğilimler gösteriyor. Ancak bizim ülkemizdeki durum toplumsal bozulmayı aşındırmayı geçmiş seviyede olduğunu görmek zor olmasa gerek.
Özellikle mademki Tiktok denen uygulama, topluma zarar verici düzeydedir ve ıslahı mümkün değilse, o halde kapatılması aciliyet ifade etmektedir.
Fakat çocuk, genç, yaşlı, kız, erkek, hep beraber bu kadar sosyal medyadan başka bir şey düşünmüyor olmamız ise, toplumsal bir hastalık düzeyinde olma ihtimalimizi yükseltiyor.
Eski adıyla Twitter, Elon Mask’ın satın almasıyla X adını alan platform ise kısmen daha kaliteli gibi gözükse de orayı da farklı ahlakdışılıklar mevcut olup aynı zamanda manipülasyon, iftira, karalama, yalan haber, itibar suikastı, çarpıtma gibi durumların merkezine dönüşmüş durumda. Bunları engellemenin yolu, kural, kanun ve takip politikası geliştirmek.
Aslında Instagram’ın geçici süreyle olarak da kapanmasıyla birlikte, insanların bir kısmı herhâlde biraz gözünü ve zihnini dinlendirmiş de oldu. Bence bu bağlamda sosyal medya kullanımından kendini kurtaramayan milletimiz için, haftada bir gün “sosyal medya detoksu, kendine ve aileye zaman ayırma” başlığıyla, olağandışı bir durum olmadıkça -haftada bir gün- tüm sosyal medya platformlarının kullanımı durdurularak insanların kendine ve ailesine zaman ayırmasına olanak verilmeli. Bunu da buradan tavsiye etmiş olalım.
Ancak dünyeviliğin geliştiği zamanımızda madem durum bu platformlar olmadan olmaz konumuna kadar gelmiştir; o zaman bu alanları özgür kullanımın yanında, insanların, kurumların ve devletlerin kurallarına saygılı bir şekilde ahlak ve edep bilinci çerçevesinde kullanımı temin edecek olan geliştirilmiş sağlıklı bir eğitime de ihtiyaç olduğu gerçeği de görülmelidir.
Geç bile kalındı.
