Microsoft’un sahibi bilgisayarcı Bill Gates’in salgından iki yıl önce “dünyada çok büyük bir salgın olacak” açıklaması bugün yaşadığımız ekonomik krizin ayak sesleriydi sanki. O dönemlerde Berat Albayrak üzerinden yapılan spekülasyonlar ve ardından görev affı aslında olayın çok derin anlamları olduğunu da bugün gözümüzün içine sokuyor adeta. Zira ne olduysa o günden sonra oldu, o gün bugündür zamların önüne hiç kimse geçemiyor veya geçmiyor.
Diğer yandan hat safhaya varan zam furyası gerçekten milletin belini çok fena büktü. Artık şikâyetler yüksek sesle dile getirilmeye başlandı. Bundan benim yakın çevremde bir hayli mustarip. Öyle ki artık kimse kimseyle normal konuşamıyor moral bozukluğundan. Tabi ki haklılar ama bunu bir birimize kızarak çözemeyeceğimiz gibi konuyu müzakere ederken de doğru tespitler yapmamız, özellikle sosyal medya da akla ziyan alaycı üsluplarla yapılan yanlışlara da çanak tutmamamız lazım.
Yaşımız itibariyle bu bizim ilk defa karşılaştığımız bir kriz değil. Hem öğrenciyken rahmetli babamdan dolayı yaşadığımız krizler hem de kendimiz aktif çalışma hayatında yaşadığımız çokça örneği var. Bir keresinde hükümet % 25 zam vermiş fakat TİS farklarına taahhütname imzalatarak bir yıl sonraki nisan ayında, onda ödeyemezse Temmuz da, onda da ödeyemezse hiç hak talep etmeyeceğimize dair bizden söz aldılar. Neyse ki IMF para göndermişti de farklar nisanda ödendi. Bu sadece aklımda kalan bir örnek.
Ukrayna savaşıyla birlikte bütün dünya da derinleşen bir ekonomik kriz var. Düne kadar etkileri ülkemizde de pek hissedilmese de artık alt gelir gruplarında derinleşen kriz yukarı doğru artmaya başladı. Krizin yanı sıra bu süreçlerde deformasyon söylemleri de morallerin bozulmasında etkili faktör. Bunun yanı sıra hükümetin ekonomideki içi boş söylemleri de milletin moralini bozduğu bir gerçek. Yazın düzlüğe çıkacağız, güzün kurtulacağız, faizi düşüreceğiz doları bitireceğiz derken milleti bitirdiklerini görmüyorlar. Bunun yanı sıra özellikle vekilleri olsun zenginleri olsun hiç kimse lüks yaşamlarından taviz vermiyor, hep vatandaşlardan bekliyor.
İşin bir boyutu bu, diğer taraftan alt gelir grubundaki insanlar da kredi kartı kendi parasıymış gibi sürekli harcıyor, ödemeye gelince veryansın ediyor. Bazı çevreler de sosyal medya üzerinden sözde bunlara destek çıkıyor muş gibi yapıp “insanca yaşamak, harcamak herkesin hakkı” sloganı atarak yangına körükle gidiyor. IPHONE senin de hakkın, yeme içme al diyorlar adeta. Adam intihar edince birileri katil devlet naraları atıp sözde mevtaya sahip çıkıyor. Hiç kimse kişinin kendisi kadar bir başkasını düşünmez.
Ben söyleyince kızıyorlar ama onlar kızıyor diye doğruları söylemeyelim mi? Hükümet 2011’e kadar kendi deyimleriyle de devrim niteliğinde yenilikler yaptılar. Bu derinleşen ekonomik krizde bile özellikle kamuda çalışanların maaşlarını düzenli şekilde ödüyorlar. Bir tek emekliye üvey evlat muamelesi yaptılar, o kadar. Ve halen biz yaptık biz yapacağız diyorlar. Muhalif kesimler halkın tepkisizliğinden şikâyetçi. Ama bunca zamlardan feveran eden vatandaşlar marketlerden hala arabalar dolusu alışveriş yapıyor. Akaryakıt zamlarını eleştirenler kimler merak ediyorum. Zira yollar arabadan geçilmiyor. Kaymak kesim lüksünden taviz vermiyor da şikâyet eden kesimler de onlardan aşağı kalmıyor.
Yanılmıyorsam Brezilya’da geçiyor, bir kadın yumurta almak için markete gidiyor. Bir bakıyor ki % 100 artmış. Almıyorum, yumurta yemezsem ölmem diyor. Yumurta satıcısı gülüyor, alırsın diyor. Bırakın kadının almasını dalga dalga yayılıyor ve yumurta üreticisi bakıyor ki zarar etmeye başlıyor hemen fiyatları yarı yarıya indiriyor. Bizdekiler de sosyal medya üzerinden bir birini suçluyor niye tepki göstermiyorsunuz diye ama kendinin gösterdiği tepkide bununla sınırlı. Ya da tepkiyi yıkıp döküp dağıtmak zannediyor. Tüketmemenin de bir tepki olduğunu düşünmüyor.
Sıkıntı şu ki, herkesin hayat hakkı kadar hayatın getirdiği sorumlulukları taşımak gibi bir görevi var. Hiç kimse tercihlerinin sorumluluğunu yerine getirmek istemiyor, hatta sorunlu sorumlulukları bir başkasına yükleme yollarına gidiyor. Kendileri çok akıllı karşıdakiler hep aptal. Hal böyle olunca ikna kabiliyeti en iyi, hitabeti güçlü olanlarda iktidar oluyor. Bunun için diyorum ki, hiç kimse sadece Erdoğan suçlamalarıyla bir yere varamaz. Tayyip Erdoğan gider başka bir doğan gelir ama biz kendimizi değiştirmeden hiç kimse bizi değiştiremez. Erdoğan emekli olur, devletin korunaklı villasında ömrünün geri kalanını sakin bir şekilde geçirir. Yerine gelenler onun kaldığı yerden devam eder. Biz de alttaki ezilen vatandaşın sıkıntılarını yazacağız diye uğraşır dururuz.
Hadi kalın sağlıcakla, selam ve dua ile…
