Türkiye'nin uydu alanında faaliyet gösteren firmalarından Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ), ABD'nin başkenti Washington'daki dünyanın en büyük uydu fuarı Satellite 2021'de üretim ve geliştirme çalışmaları yürüttüğü uyduları tanıttı.
Şirket, fuarda Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile temmuz ayında imzalanan Göktürk Yenileme Keşif Gözetleme Uydu Sistemi Geliştirme Projesi kapsamında üretilecek uydunun maketini de sergiledi.
Göktürk Yenileme Keşif Gözetleme Uydusu'nun, 2016'da yörüngesine yerleştirilen Göktürk-1 Uydu Sistemi'nin görev ömrü tamamlamasından sonra Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) yüksek çözünürlüklü elektro-optik uydu görüntüsü ihtiyacını karşılaması amaçlanıyor.
Proje kapsamında uydu, sabit ve taşınabilir yer istasyonuyla ilgili sistem/alt sistemler tedarik edilecek. Ayrıca, birçok ekipman ve yazılımın yerli olarak geliştirilip kullanılması hedefleniyor. Türkiye'nin uzay teknolojisinin sunduğu imkanlardan daha fazla faydalanması, bu alandaki mevcut imkan, kabiliyet, insan kaynağı, altyapı, yeteneklerin kullanılması ve elde edilen kazanımların sürekliliğinin sağlanması da planlanıyor.
Satın almayla başladı, milli uyduya dönüştü
TUSAŞ Uzay Sistemleri Genel Müdür Yardımcısı Dr. Selman Nas, AA muhabirine, Göktürk Uydu Ailesi Projesi kapsamında Göktürk-1'in, Türk Hava Kuvvetlerinin ihtiyacı için dışarıdan doğrudan satın alma şeklinde temin edildiğini söyledi.
TUSAŞ'ın 79 mühendisinin bu projede yurt içinde ve dışında, tasarım, test ve üretim çalışmalarında yer aldığını belirten Nas, bu sayede önemli kabiliyetler kazanıldığını ifade etti.
Nas, Göktürk-2'yi ise 2007'de TÜBİTAK UZAY ile beraber yapmaya başladıklarını ve 5 yıl sonra fırlattıklarını hatırlatarak, uydunun tasarım ömrünün 2017'de tamamlanmasının öngörüldüğünü ancak çalışmasını devam ettirdiğini bildirdi.
Yer gözlem uydusu İMECE, radar uydusu Göktürk-3 ile kabiliyetlerin daha da ilerletildiğini vurgulayan Nas, "Kazandığımız bu kabiliyetlerin ardından Göktürk-1'in yerini alacak, Hava Kuvvetlerimize hizmet verecek Göktürk Yenileme Keşif Gözetleme Uydusu Projesi'ni SSB bize verdi. Bu bir operasyonel uydu, o yüzden doğrudan şirketlere veriliyor. Ana yüklenici olarak TÜBİTAK UZAY, TÜBİTAK BİLGEM, ASELSAN, Profen, SDT, CTech gibi kurum ve firmaların imkanları ve kendi kabiliyetlerimizle kritik ekipmanları temin edeceğiz. Bazı ihtiyaçları da yurt dışından karşılayarak uydumuzu ordumuzun kullanımına sunacağız." dedi.
Nas, Hava Kuvvetleri Komutanlığı ve SSB personelinin katılımıyla geçen ay projenin başlangıç toplantısını yaptıklarını dile getirdi.
Göktürk Yenileme Keşif Gözetleme Uydusu için inisiyatif alarak öz kaynaklarla 2018 yılında çalışmalara başladıkları bilgisini veren Nas, çalışmalarda da önemli aşamalar katettiklerini vurguladı. Nas, bu sayede sözleşme yakın zamanda imzalansa da görev tanımlama/gözden geçirme aşamasına ulaştıklarını ifade ederek, imzadan sonraki 70'inci ayda fırlatma aşamasına gelmeyi hedeflediklerini belirtti.
Kritik bileşenlerde yerli çözümler
Göktürk-1'de ana yüklenici firmaların Fransız ve İtalyan olduğuna işaret eden Nas, şu değerlendirmede bulundu:
"Göktürk-1'de yerli katkı sınırlıydı. Kritik bileşenlere katkımız sınırlı olmuştu. Örneğin bu kez yüksek çözünürlüklü kamera sistemini birtakım iş birlikleriyle geliştirip kullanacağız. Bu teknolojiyi Türkiye'ye kazandıracak adımlar attık. Elektro-optik kamera yapma kabiliyetini İMECE Uydusu'nda TÜBİTAK UZAY ile birlikte belirli bir seviyeye getirdik, yüksek çözünürlüklü Göktürk Yenileme Uydusu'nda bunu çok daha ileriye götürecek adımlarımız var. Yine Göktürk-1'den bu yana geliştirdiğimiz uydu bilgisayarı, güç dağıtımı birimi gibi kritik kabiliyetlerimizi ve diğer şirketlerimizin yetkinliklerini yeni uyduya koyacağız. Sonuçta tamamıyla kendimizin kontrol edebildiği bir uyduya kavuşmuş olacağız. Garanti dönemindeki desteği sınırlı şekilde verebilirken kendi geliştirdiğimiz uyduda tüm desteği biz verebileceğiz. Uydumuzun tasarım ömrü 7 yıl ancak 10-12 yıl kullanılabilmesi mümkün olabilecek."
Bunun yanında TSK ve uydu operatörü Türksat AŞ'nin haberleşme uydusu ihtiyacını karşılayabilecek noktaya geldiklerini vurgulayan Selman Nas, tam elektrikli uydu sistemleri konusunda da çok önemli bir açılım gerçekleştirdiklerini kaydetti.AA