Trabzon'un Maçka ilçesinde Karadağ'ın Altındere Vadisi'ne bakan eteğinde, vadiden 300 metre yükseklikteki ormanlık alanda kayalar oyularak inşa edilen, halk arasında "Meryem Ana" adıyla da bilinen Sümela Manastırı, kaya düşme riskine karşı Eylül 2015'te ziyarete kapatıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca Şubat 2016'da başlatılan restorasyon kapsamında çevre düzenlemesi, kayalıkların jeolojik ve jeoteknik bakımdan araştırılması ve güçlendirilmesi projelerinin birinci etabı tamamlanarak manastırın avluya kadar olan bölümü Mayıs 2019'da ziyarete açıldı.
İkinci etap çalışmalarının önemli bölümünün tamamlanmasıyla manastırın yüzde 65'lik bölümü, 28 Temmuz 2020'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın telekonferans yöntemiyle, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un da mekandan katıldığı törenle açıldı.
Yaklaşık 5 yıl ziyarete kapalı kalan Sümela Manastırı'nda projeler kapsamında yamaçta tehlike arz eden kayalar düşürüldü, bazı bölgeler çelik ağlarla kaplandı, binanın iç bölümlerinde restorasyon yapıldı.
Sümela Manastırı, ziyarete açıldığı ilk dönemde günde yaklaşık 5 bin kişiyi ağırlayarak, Türkiye'nin en çok ziyaret edilen ören yerleri arasına girdi.
Manastırı, 28 Temmuz-3 Kasım 2020'de 123 bin 933 turist gezdi.
Sümela Manastırı, "Sümela Ören Yeri Çevresindeki Taş Düşme Tehlikesi Önlemleri" kapsamında ziyaretçilerin güvenliği amacıyla 3 Kasım 2020'de Kültür ve Turizm Bakanlığınca yeniden ziyarete kapatıldı. Manastırın, 31 Ocak 2021'de ziyarete açılması planlanıyor.
Manastırdaki çalışmalar için 2018'de 4 milyon 366 bin lira, 2019'da 31 milyon lira, 2020'de ise 8 milyon 750 bin lira ödenek ayrıldı.
Birinci etabı için 11 milyon lira harcanan manastırın restorasyonunun yaklaşık 55 milyon liraya tamamlanması hedefleniyor.
"Çalışmalar dikkatli şekilde devam ediyor"
Trabzon Kültür ve Turizm Müdür Vekili Mustafa Asan, Sümela Manastırı'ndaki çalışmaların yoğun şekilde devam ettiğini söyledi.
Çalışmalar kapsamında bugüne kadar 17 bin metrekarelik kaya yüzeyinde 1100 ton kaya temizliği yapıldığını anımsatan Asan, kaya yüzeyindeki çelik kafesleme işlemlerinin de tamamlandığını belirtti.
Asan, manastır içindeki 12 bölümün restorasyonunun tamamladığını ifade ederek, "Manastırın yüzde 65'lik kısmının restorasyonu geçtiğimiz aylarda tamamlandı. Geriye kalan ve daha önce ziyarete açılmamış yüzde 35'lik kısımda restorasyon çalışmaları yoğun bir şekilde devam ediyor." dedi.
Endüstriyel dağcılar tarafından yamaçta bariyer oluşturma çalışmalarının devam ettiğini vurgulayan Asan, şöyle devam etti:
"Toplam 11 bariyer var ama her bariyer arasında ortalama 7 çelik kazık bulunuyor. Boyları yaklaşık 15 metre olan çelik kazıklar uzmanlar tarafından kayalara sabitleniyor, zor bir iş. Bariyerlerin 5'i tamamlandı, 6'sının da delikleri bitmek üzere, inşallah bakanımızın da daha önce paylaştığı gibi temmuzda açılışını yapacağız. Sümela Manastırı'ndaki çalışmaların fiziksel tamamlanma oranı yüzde 70'i geçti."
Asan, frekslere yönelik çalışmaların da uzman ekipler tarafından titizlikle sürdürüldüğünü dile getirerek, "Uzmanlarımız adeta iğne ile kuyu kazarak frekslerle ilgili çalışmalarına devam ediyor. Güzel olacak." diye konuştu.
UNESCO Dünya Kültür Miras Geçici Listesi'nde yer alan Sümela Manastırı'nı asıl listeye aldırabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığı, Trabzon Valiliği ile Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığının ciddi çalışmalar yaptığının altını çizen Asan, "Hedefimiz 2022'de Sümela Manastırı'nın UNESCO Dünya Kültür Miras Listesi'ne girmesi. Manastırın restore edilmesi ile gelecek kuşaklara sağlam bir eser bırakmış olacağız, bu çok önemli. O nedenle de çalışmalar dikkatli şekilde devam ediyor." değerlendirmesinde bulundu.AA
