Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, dün ABD’nin Florida eyaletindeki Miami’de ABD, Mısır ve Katar’dan temsilcilerle Gazze Şeridi’ndeki gelişmelere yönelik gerçekleştirilen görüşmeye ilişkin, "Toplantıda varılan mutabakatlar umut verici. İnsani yardımlar konusu da önemli, bu konuda atılması gereken adımlarda yetersiz bir husus söz konusu. Türkiye 50 bin kişinin hayatını kaybettiği bir deprem sonrasında yaklaşık 500 bin konutluk bir devasa çalışmayı 3 yıl gibi kısa bir sürede tamamlayarak hayata geçiren bir ülke. Bu tecrübe Gazze’de de kullanılabilir." dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, resmi temaslar için bulunduğu ABD’de, dün Florida eyaletinin Miami şehrinde ABD, Katar ve Mısır’dan temsilcilerle Gazze Şeridi’ndeki gelişmelerin tartışıldığı görüşmeye ilişkin basın mensuplarına açıklama yaptı. Bakan Fidan, görüşmenin önemine ve görüşmede yer alan başlıklara ilişkin, "Şarm eş-Şeyh’te varılan mutabakat neticesinde Gazze Barış Planı’nın hayata geçirilmesinin üstünden epey bir zaman geçti. Son rehinenin de teslim edilmesinin ardından artık ikinci aşamaya geçmenin parametreleri konuşuluyor. Dünkü toplantı, Şarm eş-Şeyh’ten sonraki en önemli toplantıydı. Dün gece geç saatlere kadar çeşitli ortamlarda toplantılarımızı devam ettirdik. Ana toplantıda varılan mutabakatlar umut verici. Birinci aşamada meydana gelen sorunları da tartışma imkanımız oldu. Özellikle Türkiye olarak ateşkes ihlallerinin barış planını tehlikeye soktuğunu, ikinci aşamaya geçmede büyük riskler oluşturduğunu da açıkça ifade ettik. İsrail tarafından devam eden ihlaller süreci inanılmaz şekilde daha zor bir hale getiriyor. Gördüğümüz o ki tüm taraflar bu konuda mutabakat içinde ve bunun önüne geçilmesi konusunda çeşitli tartışmalarımız oldu" açıklamasını yaptı.
"Gazze ile ilgili çalışmalarda bizim için 3 parametre önemli"
Bakan Fidan, "Arabulucu dört ülke Türkiye, ABD, Katar ve Mısır’ın bu konuda üst düzey istişareleri olabildiğince yoğun bir şekilde devam ettirmeleri önemli. Dün ikinci aşamaya geçişle ilgili tartıştığımız konular arasında Gazze’nin yeniden imarı konusunda bir ön çalışma sunuldu. Bunun üzerinden bir ön tartışma yaptık. Biz Türkiye olarak, Gazze ile ilgili yapılacak bütün çalışmalarda bizim için 3 parametrenin önemli olduğunu ifade ettik. Birincisi Gazze’nin Gazzeliler tarafından yönetilmesi, ikincisi Gazze’nin toprak olarak hiçbir şekilde bölünmemesi, üçüncüsü Gazze’de yapılacak her şeyin Gazzeliler için yapılması. Yeniden imarda çok fazla yatırım öngörülüyor ve bu yatırımın yine Gazzeliler için olması önemli. Bu 3 kırmızı çizgi gözetildiği sürece diğer konuların teknik bir platform içinde tartışılabileceği konusunda genel siyasi stratejik çerçevemizi ilettik" dedi.
"İnsani yardımlar konusunda atılması gereken adımlarda yetersizlik var"
Bakan Fidan, "Gazze’nin yönetiminin teknokratlardan oluşan bir komiteye devri konusunda takvimlendirme nasıl olabilir onun tartışmalarını yaptık. Barış kurulu ve nasıl hayata geçeceğine ilişkin devam eden çalışmalar var. İstikrar gücünün oluşturulması ile alakalı devam eden paralel tartışmalar var. Bu konuda neler yapılabilir, bizim bu konuda perspektifimiz neler bunları anlatma imkanımız oldu. Diğer ülkelerin perspektiflerini de dinledik. Diğer taraftan insani yardımlar konusu da biliyorsunuz çok önemli. Bu konuda atılması gereken adımlarda yetersiz bir husus söz konusu. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan da bu konuda çok hassas. Kendisini gece bilgilendirirken bu konuda yapılan tartışmaları özellikle altını çizerek ifade ettim" açıklamasını yaptı.
"Şehirlerin inşa edilmesine ilişkin çok ciddi bir tecrübemiz var"
Kış mevsimindeki olumsuz hava şartlarının etkileriyle karşılaşan Filistinliler için Gazze’ye insani yardım ve barınma araçları gönderilmesine ilişkin çalışmaların bulunduğuna değinen Bakan Fidan, Türkiye’nin 6 Şubat 2023 tarihinde yaşadığı depremden elde edilen tecrübelerin Gazze’de uygulanabileceğini ifade etti. Bakan Fidan, "Depremden sonra elimizde iki husus var. Birincisi insani yardım ve barınmayla ilgili çadır ve konteynerler. Diğeri de depremden dolayı yerle bir olmuş bir coğrafyanın yeniden hayata geçirilmesi; şehirlerin inşa edilmesine ilişkin çok ciddi bir tecrübemiz var. Biz bu iki tecrübeyi de tartışmalarda gündeme getirdik" açıklamasını yaptı.
"Türkiye’nin tecrübesi Gazze’de de kullanılabilir"
Bakan Fidan, "Türkiye 50 bin kişinin hayatını kaybettiği bir deprem sonrasında yaklaşık 500 bin konutluk bir devasa çalışmayı 3 yıl gibi kısa bir sürede tamamlayarak hayata geçiren bir ülke. Bu tecrübe Gazze’de de kullanılabilir. Aynı zamanda bizim depremzede vatandaşlarımızın barınma sorunlarını çözmekte kullandığımız altyapımız da onların evine girebilir. Bunlar yoğun koordinasyon gerektiren konular, biz bunların takipçisi olmaya devam edeceğiz. Burada altını çizdiğimiz ve mutabık kaldığımız konuları Türkiye’ye döndüğümüzde ilgili kurumlar ve bakanlık içi genel müdürlüklerle de görev dağılımı yaparak çalışmalarımıza devam edeceğiz" dedi.
Ukrayna-Rusya Savaşı’na ilişkin temaslar
ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve Trump’ın danışmanı ile damadı Jared Kushner’in Gazze’deki görüşmelerin yanı sıra Rusya-Ukrayna Savaşı’nda oynadığı role değinen Bakan Fidan, bu konuda da görüş alışverişi gerçekleştirme imkanı elde ettiklerini bildirdi. Bakan Fidan,"Witkoff ve Kushner sadece Gazze dosyasında değil aynı zamanda Ukrayna konusunda da arabuluculuk yapıyorlar. Hafta sonu Gazze toplantısına ilaveten Ukrayna görüşmeleri için hem Rus tarafından hem Ukrayna tarafından hem de Avrupalılardan gelen arkadaşlarımız vardı. Onlarla da bu vesile ile bir araya gelme fırsatı bulduk. Barış tartışmalarında en son gelinen nokta ve onların gördüğü nelerdir, bunları tartışma imkanımız oldu. Bir görüş alışverişinde bulunuldu" ifadelerini kullandı.
"Putin’in perspektifini birinci elden öğrenme imkanımız oldu"
Bakan Fidan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 12 Aralık tarihinde Türkmenistan’a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesine değinerek, "Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanımız Türkmenistan’da uluslararası bir toplantı vesilesiyle Sayın Putin ile uzun bir görüşme yapmıştı. Orada Sayın Putin’in son tartışılan konularla ilgili perspektifini birinci elden öğrenme imkanımız olmuştu. Dün de Amerikalıların, Ukraynalıların ve Avrupalıların kendi aralarında yaptıkları tartışmalarda geldikleri noktaları da öğrenme imkanımız oldu. Kendi perspektifimizi de onlara anlattık. Çalışmalarımız devam edecek" dedi.
